Emergency 1975: ఎమర్జెన్సీకి 50 ఏండ్లు.. భారత దేశ చరిత్రలో చీకటి అధ్యాయం..

50 సంవత్సరాల క్రితం ఇదే రోజున, అప్పటి ప్రధానమంత్రి ఇందిరా గాంధీ భారతదేశంలో జాతీయ 'ఎమర్జెన్సీ'ని ప్రకటించారు. దేశాన్ని కుదిపేసిన చర్యలో, ఆమె జూన్ 25, 1975న అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించారు, ఇది మార్చి 21, 1977న ఉపసంహరించబడే వరకు 21 నెలల పాటు అమలులో ఉంది. 1975 అత్యవసర పరిస్థితి మూడవ జాతీయ అత్యవసర పరిస్థితి. భారత్, చైనా మధ్య యుద్ధం కారణంగా 1962లో మొదటి అత్యవసర పరిస్థితి చోటు చేసుకోగా, ఇండో-పాకిస్తాన్ వివాదం కారణంగా 1971లో రెండవ అత్యవసర పరిస్థితి తలెత్తింది. 

1970ల ప్రారంభంలో ఇందిర ప్రభుత్వంపై తీవ్ర వ్యతిరేకత వ్యక్తమైంది. జయప్రకాష్ నారాయణ్ నేతృత్వంలోని నిరసనలు బీహార్ మరియు గుజరాత్‌లలో ఊపందుకున్నాయి. విద్యార్థుల నేతృత్వంలోని ఆందోళనలు, నిరుద్యోగం, ద్రవ్యోల్బణం మరియు అవినీతి అన్నీ అసంతృప్తికి దోహదపడ్డాయి. 1975 జూన్ 12న జస్టిస్ జగ్మోహన్‌లాల్ సిన్హా ఇచ్చిన ఒక మైలురాయి తీర్పు, ఇందిరా గాంధీ 1971 లోక్‌సభ ఎన్నికల ప్రచారంలో ప్రభుత్వ యంత్రాంగాన్ని దుర్వినియోగం చేశారని తీర్పునిచ్చింది . 1951 ప్రజాప్రాతినిధ్య చట్టం ప్రకారం ఆమెను దోషిగా నిర్ధారించిన కోర్టు, ఆరు సంవత్సరాల పాటు ఎన్నికైన ఏ పదవిని నిర్వహించకుండా నిషేధించింది.

సుప్రీంకోర్టు షరతులతో కూడిన స్టే మంజూరు చేసింది, గాంధీ ప్రధానమంత్రిగా కొనసాగడానికి అనుమతించింది కానీ ఓటు వేయకుండా నిషేధించింది. అత్యవసర పరిస్థితి ప్రకటన జూన్ 25, 1975న, అప్పటి అధ్యక్షుడు ఫక్రుద్దీన్ అలీ అహ్మద్ ఆర్టికల్ 352 కింద అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించారు , దీనికి కారణం 'అంతర్గత కల్లోలం' బెదిరింపులు అని పేర్కొంది. జయప్రకాష్ నారాయణ్ సహా నాయకులు పోలీసులు మరియు సాయుధ దళాలకు వ్యతిరేకంగా అశాంతిని రెచ్చగొట్టారని ప్రభుత్వం ఆరోపించింది.

1978లో 44వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా చివరికి 'సాయుధ తిరుగుబాటు'గా మార్చబడిన పదబంధానికి బదులుగా 'అంతర్గత కల్లోలం' అనే పదబంధాన్ని ఉపయోగించారు. ఈ నిర్ణయం కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థకు అధికారాలను ఇచ్చింది, రాష్ట్ర అధికారాన్ని కేంద్ర నియంత్రణలోకి తెచ్చింది. 1975 అత్యవసర పరిస్థితి సమయంలో, పౌర స్వేచ్ఛలు నిలిపివేయబడ్డాయి, ప్రతిపక్ష నాయకులు జైలు పాలయ్యారు, ఎన్నికలు వాయిదా వేయబడ్డాయి, పత్రికల గగ్గోలు పెట్టబడ్డాయి మరియు ప్రభుత్వ వ్యతిరేక నిరసనలు అణిచివేయబడ్డాయి. అత్యవసర పరిస్థితి ముగింపు సార్వత్రిక ఎన్నికల ఫలితంగా ఏర్పడిన రాజకీయ మార్పు తర్వాత, మార్చి 21, 1977 వరకు అత్యవసర పరిస్థితి కొనసాగింది.

మార్చి 16 మరియు 20, 1977 మధ్య లోక్‌సభకు సాధారణ ఎన్నికలు జరిగాయి. మార్చి 24, 1977న, కాంగ్రెస్ పార్టీని ఓడించిన తర్వాత జనతా పార్టీ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. అత్యవసర పరిస్థితికి 50 సంవత్సరాలు: రాజకీయ నాయకులు ఏమి చెప్పారు 50వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా, ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ బుధవారం కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం ప్రజాస్వామ్య సంస్థలను అణగదొక్కిందని మరియు ప్రాథమిక హక్కులను అణచివేసిందని తీవ్రంగా విమర్శించారు. దీనిని అత్యంత చీకటి అధ్యాయాలలో ఒకటిగా అభివర్ణిస్తూ, ప్రధానమంత్రి మోదీ వరుస పోస్ట్‌లలో అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రతిఘటించిన వారికి నివాళులర్పించారు.

“భారతదేశ ప్రజాస్వామ్య చరిత్రలో అత్యంత చీకటి అధ్యాయాలలో ఒకటైన అత్యవసర పరిస్థితి విధించబడి నేటికి 50 సంవత్సరాలు పూర్తయ్యాయి. భారత ప్రజలు ఈ రోజును సంవిధాన్ హత్య దివస్‌గా జరుపుకుంటున్నారు. మన రాజ్యాంగ స్ఫూర్తిని ఉల్లంఘించిన, పార్లమెంటు గొంతు నొక్కేసిన, కోర్టులను నియంత్రించడానికి ప్రయత్నించిన విధానాన్ని ఏ భారతీయుడు ఎప్పటికీ మర్చిపోడు. అత్యవసర పరిస్థితికి వ్యతిరేకంగా పోరాటంలో దృఢంగా నిలిచిన ప్రతి వ్యక్తికి మేము వందనం చేస్తున్నాము!"

స్వతంత్ర భారతదేశ చరిత్రలోని 'బాధాకరమైన అధ్యాయాన్ని' గుర్తుచేసుకుంటూ, విదేశాంగ మంత్రి ఎస్ జైశంకర్, విలువలను కాపాడటం మరియు భారత ప్రజాస్వామ్యం యొక్క స్థితిస్థాపకతను నిలబెట్టడం ప్రజల సమిష్టి విధికి ఇది శక్తివంతమైన జ్ఞాపిక అని అన్నారు.

కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్ షా మాట్లాడుతూ, అత్యవసర పరిస్థితి జాతీయ అవసరం కాదని, కాంగ్రెస్ మరియు 'ఒక వ్యక్తి' యొక్క ప్రజాస్వామ్య వ్యతిరేక మనస్తత్వానికి ప్రతిబింబమని అన్నారు.

"'అత్యవసర పరిస్థితి' అనేది కాంగ్రెస్ అధికార దాహంతో నడిచే 'అన్యాయం యొక్క యుగం'. జూన్ 25, 1975న విధించబడిన అత్యవసర పరిస్థితి దేశ ప్రజలకు అపారమైన బాధను, బాధను కలిగించింది. కొత్త తరం దీనిని అర్థం చేసుకునేలా చూసుకోవడానికి, మోడీ ప్రభుత్వం ఈ రోజుకు 'రాజ్యాంగ హత్య దినం' అని పేరు పెట్టింది. అధికారం నియంతృత్వంగా మారినప్పుడు, దానిని పెకిలించే శక్తి ప్రజలకు ఉందని ఈ రోజు మనకు గుర్తు చేస్తుంది, ”అని ఆయన అన్నారు.

2024లో, బిజెపి నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వం ఎమర్జెన్సీ విధించిన సందర్భంగా జూన్ 25ని సంవిధాన్ హత్య దివస్‌గా అధికారికంగా ప్రకటించింది. Xలో ఒక పోస్ట్‌లో, అమిత్ షా "1975 జూన్ 25న ఎమర్జెన్సీ ప్రకటన చేయబడింది, ఆ తర్వాత ఆనాటి ప్రభుత్వం తీవ్ర అధికార దుర్వినియోగానికి పాల్పడింది మరియు భారత ప్రజలు అతిక్రమణలు మరియు దౌర్జన్యాలకు గురయ్యారు" అని ఉన్న నోటిఫికేషన్‌ను పంచుకున్నారు.

గెజిట్ నోటిఫికేషన్‌తో పాటు, "భారత ప్రభుత్వం ప్రతి సంవత్సరం జూన్ 25ని 'రాజ్యాంగ హత్య దినం'గా పాటించాలని నిర్ణయించింది" అని ఆయన రాశారు. 1975 అత్యవసర పరిస్థితి యొక్క అమానవీయ బాధను భరించిన వారందరి అపారమైన కృషిని ఈ రోజు స్మరించుకుంటుంది.