బిల్కిస్ బానో కేసు: దోషుల ముందస్తు విడుదలను సవాలు చేస్తూ దాఖలైన పిటిషన్లపై నేడే తీర్పు

జస్టిస్ బివి నాగరత్న, ఉజ్జల్ భుయాన్‌లతో కూడిన సుప్రీంకోర్టు ధర్మాసనం బిల్కిస్ బానో కేసులో దోషుల ఉపశమనంపై సోమవారం తీర్పును ప్రకటించనుంది. గుజరాత్‌లో 2002 గోద్రా అనంతర అల్లర్లలో బిల్కిస్ బానోపై అత్యాచారం చేసి ఆమె కుటుంబ సభ్యుల్లో ఏడుగురిని హతమార్చిన కేసులో దోషులుగా ఉన్న 11 మందిని ముందస్తుగా విడుదల చేయడాన్ని సవాలు చేస్తూ దాఖలైన పిటిషన్లపై సుప్రీంకోర్టు సోమవారం తీర్పు వెలువరించనుంది.

జస్టిస్‌లు బివి నాగరత్న, ఉజ్జల్ భుయాన్‌లతో కూడిన ధర్మాసనం తీర్పును వెలువరిస్తుంది. 11 రోజుల సమగ్ర విచారణ అనంతరం గత ఏడాది అక్టోబర్ 12న ధర్మాసనం తన తీర్పును రిజర్వ్ చేసింది. విచారణ సందర్భంగా, కేంద్రం మరియు గుజరాత్ ప్రభుత్వం దోషుల శిక్షల ఉపశమనానికి సంబంధించిన రికార్డులను సమర్పించాయి.

గుజరాత్ ప్రభుత్వం దోషుల విడుదలను సమర్థిస్తూ, వారు సంస్కరణ సిద్ధాంతాన్ని అనుసరించారని పేర్కొంది. సెప్టెంబరు 30, 2022న, దోషులకు ఉపశమనం పొందే ప్రాథమిక హక్కు ఉందా అని అత్యున్నత న్యాయస్థానం ప్రశ్నించింది. ఈ హక్కును ఎంపిక చేసి మంజూరు చేయరాదని, ప్రతి ఖైదీకి సంస్కరణలు, సమాజంతో పునరేకీకరణకు అవకాశం కల్పించాలని నొక్కి చెప్పింది. అంతకుముందు, ఒక దోషి తరపున సీనియర్ న్యాయవాది సిద్ధార్థ్ లూథ్రా సమర్పించారు. ఉపశమన ఉత్తర్వు దోషికి సమాజంలో పునరావాసం కోసం కొత్త ఆశను ఇచ్చిందని, అతను దురదృష్టకర సంఘటనల గురించి పశ్చాత్తాపపడ్డాడని తెలియజేసింది.

దోషులకు మంజూరైన ముందస్తు విడుదలను సమర్థిస్తూ, లూథ్రా మే 13, 2022 ఆర్డర్ ద్వారా ఈ సమస్యను సుప్రీంకోర్టు పరిష్కరించిందని సమర్పించారు. ముందస్తుగా విడుదలైన 11 మంది ఖైదీలు.. జస్వంత్ నాయ్, గోవింద్ నాయ్, శైలేష్ భట్, రాధేశం షా, బిపిన్ చంద్ర జోషి, కేసర్‌భాయ్ వోహానియా, ప్రదీప్ మోర్ధియా, బకాభాయ్ వోహానియా, రాజుభాయ్ సోనీ, మితేష్ భట్ మరియు రమేష్ చందనా.

15 సంవత్సరాల జైలు శిక్షను పూర్తి చేసినందున, వారి వయస్సు, నిర్బంధ సమయంలో వారి ప్రవర్తనను పరిగణనలోకి తీసుకున్నందున వారు ఆగస్టు 15, 2022న విడుదలయ్యారు. సీపీఐ(ఎం) నేత సుభాషిణి అలీ, జర్నలిస్టు రేవతి లాల్, సస్పెండ్ అయిన టీఎంసీ ఎంపీ మహువా మొయిత్రాతో సహా బిల్కిస్ బానో స్వయంగా వేసిన పిటిషన్‌తో సహా పలు పిటిషన్లను సుప్రీంకోర్టు విచారించింది.

మార్చి 3, 2002న గుజరాత్‌లో గోద్రా రైలు దహనం ఘటన తర్వాత చెలరేగిన అల్లర్ల నుండి పారిపోతున్నప్పుడు బిల్కిస్ బానో సామూహిక అత్యాచారానికి గురైంది. అప్పుడు ఆమె వయస్సు 21 సంవత్సరాలు. ఐదు నెలల గర్భవతి కూడా. మరణించిన ఏడుగురు కుటుంబ సభ్యులలో ఆమె మూడేళ్ల కుమార్తె కూడా ఉంది. దోషులకు శిక్షపడాలని 22 ఏళ్లుగా పోరాడుతోంది.