UNESCO: ప్రపంచ వేదికపై దీపావళి వెలుగులు
భారతదేశ సాంస్కృతిక వైభవానికి, చారిత్రక వారసత్వానికి అరుదైన గౌరవం దక్కింది. దేశ ప్రజలు అత్యంత భక్తి శ్రద్ధలతో, ఉత్సాహంగా జరుపుకునే 'దీపావళి' పండుగను యునెస్కో (UNESCO) తన ఇంటాంజిబుల్ కల్చరల్ హెరిటేజ్ జాబితాలో చేర్చడం శుభ పరిణామం. కేవలం దీపాల పండుగగా మాత్రమే కాక, ఇది భారతదేశ ఆత్మను, ఐక్యతను ప్రతిబింబించే సామాజిక-సాంస్కృతిక ఉత్సవంగా ప్రపంచ వేదికపై నిలబడింది.
గుర్తింపు వెనుక కారణాలు
యునెస్కో ఈ గుర్తింపు ఇవ్వడం కేవలం ఉత్సవాల ఘనతను బట్టి కాదు, దీపావళికున్న లోతైన సామాజిక, తాత్విక, పర్యావరణ కోణాలను బట్టి. సార్వత్రిక సందేశం: దీపావళి కేవలం హిందూ పండుగ మాత్రమే కాదు. 'చెడుపై మంచి సాధించిన విజయాన్ని, అజ్ఞానంపై జ్ఞానం వెలిగించిన దీపాన్ని' ఇది సూచిస్తుంది. ఈ సందేశం దేశ సరిహద్దులను దాటి, ప్రపంచవ్యాప్తంగా శాంతిని, ఆశను నింపుతుంది.
సామాజిక అనుసంధానం: ఈ పండుగ ప్రాంతీయ, మతపరమైన భేదాలు లేకుండా ప్రజలందరినీ ఏకం చేస్తుంది. దీపాలు వెలిగించడం, మిఠాయిలు పంచుకోవడం, ఇళ్లను అలంకరించుకోవడం వంటి సంప్రదాయాలు సామాజిక బంధాలను బలోపేతం చేస్తాయి.
జీవన విధానం: దీపావళి కేవలం ఒకరోజు వేడుక కాదు, అది ముందు నుంచే ప్రారంభమయ్యే శుభ్రత, కొత్త ఆరంభాల తాలూకు జీవన విధానాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
ప్రపంచ వేదికపై భారత్
ఢిల్లీలోని చారిత్రక ఎర్రకోట వద్ద జరిగిన యునెస్కో సదస్సులోనే ఈ నిర్ణయం తీసుకోవడం ఒక విశేషం. భారత్లో యునెస్కో ICH సమావేశం జరగడం ఇదే ప్రథమం. ఇది, మన దేశం తన వారసత్వాన్ని పరిరక్షించడంలో చూపిస్తున్న నిబద్ధతకు నిదర్శనం. ఇప్పటికే భారత్కు చెందిన కుంభమేళా, యోగా, వేద పఠన సంప్రదాయం, కోల్కతా దుర్గాపూజ, గుజరాత్ గర్బా నృత్యం వంటి 15 అంశాలు ఈ జాబితాలో ఉన్నాయి. ఇప్పుడు దీపావళి చేరికతో మొత్తం వారసత్వాల సంఖ్య 16కి చేరింది. యునెస్కో గుర్తింపు లభించడం అంటే, ఆ వారసత్వాన్ని కేవలం గౌరవించడం కాదు, దాన్ని రాబోయే తరాలకు చేర్చడానికి రక్షించడం కూడా మన బాధ్యత అవుతుంది. పండుగ సందర్భంగా జరిగే కాలుష్యం, బాణాసంచాల వినియోగంపై దృష్టి సారించి, సాంప్రదాయ విలువలకు భంగం కలగకుండా పర్యావరణ హితమైన వేడుకల వైపు అడుగులు వేయాల్సిన అవసరం ఉంది. ప్రపంచీకరణ నేపథ్యంలో పండుగ యొక్క అసలు సారము, ఆధ్యాత్మికత మరుగున పడకుండా చూసుకోవాలి. దీపావళిని వివిధ ప్రాంతాల్లో జరుపుకునే వైవిధ్యభరితమైన సంప్రదాయాలను డాక్యుమెంట్ చేయడం, వాటిని భద్రపరచడం అత్యవసరం. యునెస్కో గౌరవం మన సంస్కృతికి దక్కిన ఒక దీపం లాంటిది. ఈ వెలుగులో, భారతదేశ సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని మరింత బలంగా, మరింత బాధ్యతాయుతంగా ముందుకు తీసుకెళ్లాల్సిన చారిత్రక అవసరం మనపై ఉంది. ఈ గుర్తింపు మన దేశానికి దక్కిన గొప్ప 'గుడ్న్యూస్' మాత్రమే కాదు, మన సాంస్కృతిక దౌత్యానికి దక్కిన ఘన విజయం కూడా.