Nepal: సోషల్ మీడియా నిషేధ నిరసనలు.. వీధుల్లోకి జెన్ జెడ్ నిరసనకారులు..

నేపాల్‌లోని ఖాట్మండులో జరిగిన హింసాత్మక ఘర్షణల్లో కనీసం పద్నాలుగు మంది మరణించగా, వంద మందికి పైగా గాయపడ్డారు. అవినీతికి వ్యతిరేకంగా అనేక మీడియా యాప్‌లపై ప్రభుత్వం నిషేధం విధించడాన్ని నిరసిస్తూ Gen-Z నిరసనకారులు వీధుల్లో విధ్వంసం సృష్టించారు. కోపంతో ఉన్న నిరసనకారులు కర్ఫ్యూ ఆంక్షలను ఉల్లంఘించి పార్లమెంటు సమీపంలోని నిషేధిత ప్రాంతంలోకి ప్రవేశించిన తర్వాత నేపాల్ రాజధానిలో సైన్యాన్ని మోహరించారు.

నిరసనకారులు చెట్ల కొమ్మలు, నీటి సీసాలు విసిరి ప్రభుత్వ వ్యతిరేక నినాదాలు చేయడంతో పోలీసులు వాటర్ ఫిరంగులు, టియర్ గ్యాస్ మరియు రబ్బరు బుల్లెట్లతో వారిని అడ్డుకునే ప్రయత్నం చేశారు. కొంతమంది నిరసనకారులు పార్లమెంటు ఆవరణలోకి కూడా ప్రవేశించడంతో పరిస్థితి మరింత తీవ్రంగా మారింది.

ఈ అశాంతికి ప్రతిస్పందనగా, ఖాట్మండు అధికార యంత్రాంగం కర్ఫ్యూను పొడిగించింది - మొదట రాజధాని బనేశ్వర్ ప్రాంతంలో విధించబడింది. కొత్త ఆంక్షలలో ఇప్పుడు రాష్ట్రపతి నివాసం (శీతల్ నివాస్), లాయించౌర్‌లోని ఉపరాష్ట్రపతి నివాసం, మహారాజ్‌గంజ్, సింఘా దర్బార్ యొక్క అన్ని వైపులా, బలువతార్‌లోని ప్రధానమంత్రి నివాసం మరియు పరిసర ప్రాంతాలు వంటి అనేక హై-సెక్యూరిటీ జోన్‌లు ఉన్నాయి.

నేపాల్ ప్రధాన మంత్రి కెపి శర్మ ఓలి స్వస్థలమైన డమాక్‌లో నిరసనలు హింసాత్మకంగా మారడంతో ఒకరు గాయపడ్డారు. దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో కూడా నిరసనలు వ్యాపించాయి. ఈ విషయంపై నేపాల్ ప్రధాన మంత్రి కె.పి. ఓలి అత్యవసర క్యాబినెట్ సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.

ప్రజలు ఎందుకు నిరసన తెలుపుతున్నారు

నేపాల్‌లో, ప్రభుత్వం 26 నమోదు కాని ప్లాట్‌ఫామ్‌లను బ్లాక్ చేసిన తర్వాత శుక్రవారం నుండి Facebook, YouTube మరియు Xతో సహా అనేక సోషల్ మీడియా సైట్‌లను యాక్సెస్ చేయడం మానేసింది, దీని వలన వినియోగదారులు గందరగోళానికి గురయ్యారు. Instagram మరియు Snapchat వంటి ప్రసిద్ధ ప్లాట్‌ఫామ్‌లకు నేపాల్‌లో వినోదం, వార్తలు మరియు వ్యాపారం కోసం వాటిపై ఆధారపడే మిలియన్ల మంది వినియోగదారులు ఉన్నారు.

ఈ చర్య ప్రజలలో, ముఖ్యంగా యువతలో, తీవ్రస్థాయిలో పాతుకుపోయిన అవినీతిని పరిష్కరించడంలో ప్రభుత్వం విఫలమైందని ఆరోపిస్తూ, భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛను అణచివేస్తోందని ఆరోపిస్తున్నారు. సోమవారం, వేలాది మంది జనరేషన్ జెడ్ ప్రదర్శనకారులు ఖాట్మండులో ప్రభుత్వం సోషల్ మీడియా ప్లాట్‌ఫామ్‌లపై నిషేధాన్ని ఎత్తివేయాలని, దేశంలో అవినీతి సంస్కృతిని అంతం చేయాలని డిమాండ్ చేస్తూ కవాతు చేశారు.

"సోషల్ మీడియా నిషేధం మమ్మల్ని ప్రేరేపించింది, కానీ మేము ఇక్కడ గుమిగూడడానికి అదే కారణం కాదు" అని 24 ఏళ్ల విద్యార్థి యుజన్ రాజ్‌భండారి వార్తా సంస్థ AFPకి తెలిపారు.

"నేపాల్‌లో సంస్థాగతీకరించబడిన అవినీతికి వ్యతిరేకంగా మేము నిరసన తెలుపుతున్నాము."

మరో విద్యార్థిని, 20 ఏళ్ల ఇక్షమా తుమ్రోక్, ప్రభుత్వ "అధికార వైఖరి"కి వ్యతిరేకంగా నిరసన తెలుపుతున్నానని చెప్పింది.

"మేము మార్పును చూడాలనుకుంటున్నాము. ఇతరులు దీనిని భరించారు, కానీ ఇది మా తరంతోనే ముగియాలి" అని ఆమె AFPకి చెప్పారు.

నిషేధం విధించినప్పటి నుండి, సాధారణ నేపాలీలు ఎదుర్కొంటున్న ఇబ్బందులు, రాజకీయ నాయకుల పిల్లలు విలాసవంతమైన వస్తువులు మరియు ఖరీదైన సెలవులను ప్రదర్శించే వీడియోలు టిక్‌టాక్‌లో వైరల్ అయ్యాయి. ఇది ఇప్పటికీ పనిచేస్తోంది.

"విదేశాలలో అవినీతికి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాలు జరిగాయి, మరియు వారు (ప్రభుత్వం) ఇక్కడ కూడా అదే జరుగుతుందని భయపడుతున్నారు" అని నిరసనకారురాలు భూమిక భారతి అన్నారు.

యాప్‌లను ఎందుకు నిషేధించారు

ఆదివారం ఒక ప్రకటనలో, ప్రభుత్వం భావ ప్రకటన స్వేచ్ఛను గౌరవిస్తుందని, "వాటి రక్షణ మరియు అపరిమిత ఉపయోగం కోసం వాతావరణాన్ని సృష్టించడానికి" కట్టుబడి ఉందని తెలిపింది.

నేపాల్ గతంలో ప్రముఖ ఆన్‌లైన్ ప్లాట్‌ఫామ్‌లకు యాక్సెస్‌ను పరిమితం చేసింది. ఆన్‌లైన్ మోసం, మనీలాండరింగ్ పెరుగుదలను పేర్కొంటూ ప్రభుత్వం జూలైలో టెలిగ్రామ్ మెసేజింగ్ యాప్ యాక్సెస్‌ను బ్లాక్ చేసింది. నేపాలీ నిబంధనలను పాటించడానికి ప్లాట్‌ఫామ్ అంగీకరించిన తర్వాత గత ఏడాది ఆగస్టులో టిక్‌టాక్‌పై తొమ్మిది నెలల నిషేధాన్ని ఎత్తివేసింది.