ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య ముగిసిన యుద్ధం.. ఖతార్ మధ్యవర్తిత్వంతో కాల్పుల విరమణ..

ఖతార్ మధ్యప్రాచ్యంలో కేవలం 3 మిలియన్ల జనాభా కలిగిన ఒక చిన్న దేశం, దాని అతిపెద్ద బలం దాని అపారమైన సంపద. దీనితో పాటు, ఖతార్‌కు మరో బలం ఉంది, అది అంతర్జాతీయ సంఘర్షణలను పరిష్కరించడంలో దౌత్యపరమైన శక్తి కేంద్రంగా వ్యవహరించడం. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, ఖతార్ తన మృదువైన శక్తిని ఉపయోగించి ప్రపంచంలోని అన్ని ప్రధాన సంఘర్షణలను పరిష్కరించడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. మంగళవారం ఇరాన్, ఇజ్రాయెల్ మధ్య జరిగిన కాల్పుల విరమణలో ఖతార్ కూడా పాత్ర పోషించింది.

ట్రంప్ మొదట ఇజ్రాయెల్‌ను కాల్పుల విరమణకు ఒప్పించి, ఆపై ఖతార్ పాలకుడిని ఇరాన్‌ను కాల్పుల విరమణకు ఒప్పించమని కోరారు. దీని తరువాత, ఖతార్ ప్రధాన మంత్రి షేక్ మొహమ్మద్ బిన్ అబ్దుల్ రెహమాన్ అల్ థాని ఇరాన్ అధికారులను పిలిచి కాల్పుల విరమణ కోసం ఒప్పించారు. ఖతార్ ఒక వివాదంలో మధ్యవర్తి పాత్ర పోషించడం ఇదే మొదటిసారి కాదు. గతంలో కూడా ఖతార్ ఇంత విజయవంతమైన మధ్యవర్తిత్వం చేస్తోంది.

అమెరికా-ఆఫ్ఘనిస్తాన్ వివాదం

2001 సెప్టెంబర్ 11 దాడి తర్వాత అమెరికా ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌పై దాడి చేయడం ద్వారా తాలిబన్లపై పోరాటం ప్రారంభించింది. అమెరికా దళాలు తాలిబన్ల మధ్య వివాదం రెండు దశాబ్దాలుగా కొనసాగింది చివరికి అమెరికా ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుండి వైదొలగాల్సి వచ్చింది. అధికారం మళ్ళీ తాలిబన్ల నియంత్రణలోకి వచ్చింది. ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుండి అమెరికన్ నాటో దళాల ఉపసంహరణలో ఆఫ్ఘనిస్తాన్ పరిస్థితిపై చర్చలో ఖతార్ మధ్యవర్తి పాత్ర పోషించింది.

2013లో, ఖతార్ తాలిబన్లకు దోహాలో ఒక కార్యాలయాన్ని తెరవడానికి అనుమతించింది, ఇది విదేశాలలో తాలిబన్ల మొదటి కార్యాలయం. దోహాలోనే తాలిబన్ మరియు అమెరికా అధికారుల మధ్య సుదీర్ఘ చర్చలు జరిగాయి, ఆ తర్వాత 29 ఫిబ్రవరి 2020న ఇరుపక్షాల మధ్య ఒక ఒప్పందం కుదిరింది. అమెరికా దళాలు ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుండి తిరిగి వచ్చాయి.

రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధం

రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధంలో ఖతార్ అనేకసార్లు మధ్యవర్తిగా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. 2023లో, ఖతార్ మధ్యవర్తిత్వం వహించిన ఒప్పందం ప్రకారం, రెండు వైపులా 15 మందికి పైగా పిల్లలను నిర్బంధం నుండి విడుదల చేసింది. ఒప్పందం ప్రకారం విడుదలైన పిల్లలకు ఖతార్ కూడా ఆశ్రయం కల్పించింది.

ఇజ్రాయెల్–హమాస్ యుద్ధం

2023 అక్టోబర్ 7న ఇజ్రాయెల్‌పై జరిగిన దాడిలో పాలస్తీనా సంస్థ హమాస్ ఉగ్రవాదులు కనీసం 250 మందిని బందీలుగా తీసుకున్నారు. హమాస్ చెర నుండి ఖైదీలను విడిపించడంలో ఖతార్ ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది.

గతంలో కూడా ఖతార్ ఒక ఇజ్రాయెల్ సైనికుడి విడుదలకు దోహదపడింది. 2006లో హమాస్ ఇజ్రాయెల్ గాజా సరిహద్దు సమీపంలో గిలాద్ షాలిత్ అనే ఇజ్రాయెల్ సైనికుడిని జైలులో పెట్టింది. సంవత్సరాల చర్చల తర్వాత, 2011లో షాలిత్ విడుదలకు అంగీకరించబడింది. ప్రతిగా ఇజ్రాయెల్ 1,000 మంది పాలస్తీనియన్లను విడుదల చేసింది. ఖతార్ ఇజ్రాయెల్, హమాస్ రెండింటితోనూ మంచి సంబంధాలను కలిగి ఉంది. ఈ ప్రాంతంలోని అన్ని వివాదాలలో ఉత్తమ మధ్యవర్తిగా పరిగణించబడుతుంది.

2008 లెబనాన్ సంక్షోభం

2008లో, లెబనాన్‌లో అంతర్యుద్ధాన్ని ముగించడంలో ఖతార్ ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. ఆ సమయంలో, హిజ్బుల్లా మరియు లెబనీస్ ప్రభుత్వం మధ్య వివాదం జరుగుతోంది. ప్రభుత్వం హిజ్బుల్లా కమ్యూనికేషన్ నెట్‌వర్క్‌ను నాశనం చేయాలని కోరుకుంది, ఇది సంఘర్షణకు దారితీసింది. ఈ సంఘర్షణను ముగించడానికి, ఖతార్ దోహా ఒప్పందానికి మధ్యవర్తిత్వం వహించింది, ఇది లెబనాన్‌లో అంతర్యుద్ధాన్ని ముగించింది.

దేశాలు ఖతార్‌ను మధ్యవర్తిగా ఎందుకు విశ్వసిస్తాయి?

ఖతార్ ఎప్పుడూ అస్థిరంగా ఉండే మధ్యప్రాచ్యంలో తటస్థ దేశంగా స్థిరపడింది. ఈ చిన్న దేశం ఈ ప్రాంతంలోని అన్ని ముస్లింలతో, షియా లేదా సున్నీతో, మరియు పాశ్చాత్య దేశాలతో మంచి సంబంధాలను ఏర్పరచుకుంది. పాశ్చాత్య దేశాలు మాట్లాడటానికి ఇష్టపడని పార్టీలతో కూడా ఖతార్ మంచి సంబంధాలను కొనసాగించింది. ఉదాహరణకు, ఖతార్ తాలిబన్లను దాని రాజధాని దోహాలో ఒక కార్యాలయాన్ని ఏర్పాటు చేసుకోవడానికి అనుమతించింది. ఆ తర్వాత అమెరికా, తాలిబన్ల మధ్య దోహా ఒప్పందంపై సంతకం చేయబడింది.

దీనితో పాటు, ఖతార్‌లో అపారమైన చమురు, గ్యాస్ నిల్వలు ఉన్నాయి, ఇది దానిని ప్రపంచంలోని అత్యంత ధనిక దేశాలలో ఒకటిగా చేస్తుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న దేశాలలో భారీగా పెట్టుబడులు పెట్టడం వలన దాని డబ్బు మధ్యవర్తిత్వంలో కూడా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. పెట్టుబడికి ప్రతిగా, ఖతార్ ఆ దేశంపై ప్రభావాన్ని చూపుతుంది.

అమెరికా మధ్యప్రాచ్యంలో అనేక సైనిక స్థావరాలను నిర్మించింది, కానీ దాని అతిపెద్ద సైనిక స్థావరం ఖతార్‌లో ఉంది. అయినప్పటికీ, ఖతార్ విదేశాంగ విధానాన్ని స్వతంత్రంగా పరిగణిస్తారు. దీనితో పాటు, ఈ ప్రాంతంలోని ఇతర దేశాలు మధ్యవర్తిత్వం ద్వారా కూడా తమ భౌగోళిక రాజకీయ ఎజెండాను కొనసాగిస్తాయని తెలిసినప్పటికీ, ఖతార్ సంభాషణపై ఆసక్తి చూపుతుందని, నిజమైన మధ్యవర్తి పాత్రను పోషిస్తుందని నమ్ముతారు.