భారతదేశ తదుపరి CJI గా జస్టిస్ BR గవాయ్.. మే 14న ప్రమాణ స్వీకారం..

సుప్రీంకోర్టులో అత్యంత సీనియర్ న్యాయమూర్తి అయిన జస్టిస్ భూషణ్ రామకృష్ణ గవాయిని తదుపరి ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి సంజీవ్ ఖన్నా బుధవారం సిఫార్సు చేశారు. 

మే 13న CJI ఖన్నా పదవీ విరమణ చేసిన ఒక రోజు తర్వాత, మే 14న జస్టిస్ గవాయ్ భారత 52వ ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేయనున్నారు.

1960 నవంబర్ 24న అమరావతిలో జన్మించిన జస్టిస్ భూషణ్ గవాయ్ 1985 మార్చి 16న న్యాయవాదిగా తన నమోదు చేసుకున్నారు. మాజీ అడ్వకేట్ జనరల్ మరియు హైకోర్టు న్యాయమూర్తి దివంగత బార్ రాజా ఎస్. భోంస్లే ఆధ్వర్యంలో ఆయన న్యాయవాద వృత్తిని ప్రారంభించారు. 1987 వరకు ఆయనతో కలిసి పనిచేశారు. ఆ తర్వాత, 1990 వరకు బాంబే హైకోర్టులో స్వతంత్రంగా ప్రాక్టీస్ చేశారు.

1990 నుండి, ఆయన ప్రధానంగా బాంబే హైకోర్టు నాగ్‌పూర్ బెంచ్‌లో రాజ్యాంగ మరియు పరిపాలనా చట్టంలో ప్రత్యేకత కలిగి ప్రాక్టీస్ చేశారు. నాగ్‌పూర్ మరియు అమరావతి మునిసిపల్ కార్పొరేషన్‌లకు, అలాగే అమరావతి విశ్వవిద్యాలయానికి స్టాండింగ్ కౌన్సెల్‌గా కూడా పనిచేశారు. ఆయన 2003 నవంబర్ 14న బాంబే హైకోర్టు అదనపు న్యాయమూర్తిగా నియమితులయ్యారు. 2005 నవంబర్ 12న శాశ్వత న్యాయమూర్తి అయ్యారు.

తన కెరీర్‌లో, అతను ముంబైలోని ప్రిన్సిపల్ బెంచ్‌తో పాటు నాగ్‌పూర్, ఔరంగాబాద్ మరియు పనాజీలోని బెంచ్‌లలో కేసులను నిర్వహించారు.

ఆయన 2019 మే 24న భారత సుప్రీంకోర్టుకు పదోన్నతి పొందారు. 2025 నవంబర్ 23న పదవీ విరమణ చేయనున్నారు. సుప్రీంకోర్టులో కీలక తీర్పులు ఇచ్చిన అనేక ముఖ్యమైన రాజ్యాంగ ధర్మాసనాలలో జస్టిస్ గవాయ్ భాగంగా ఉన్నారు.

డిసెంబర్ 2023లో జమ్మూ కాశ్మీర్‌కు ప్రత్యేక హోదా కల్పించే ఆర్టికల్ 370ని తొలగించాలనే కేంద్రం చర్యను ఏకగ్రీవంగా సమర్థించిన ఐదుగురు న్యాయమూర్తులలో ఆయన ఒకరు. రాజకీయ విరాళాల కోసం ఎన్నికల బాండ్ల పథకాన్ని కొట్టివేసిన ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల ధర్మాసనంలో కూడా ఆయన ఉన్నారు.

జస్టిస్ గవాయ్‌తో సహా మరో ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల ధర్మాసనం, 4:1 మెజారిటీ తీర్పులో, ₹500 మరియు ₹1,000 కరెన్సీ నోట్లను రద్దు చేయాలనే కేంద్రం 2016 నిర్ణయాన్ని సమర్థించింది.

రాష్ట్రాలు షెడ్యూల్డ్ కులాలలోనే ఉప-వర్గాలను సృష్టించి, వారిలో అత్యంత వెనుకబడిన వారికి రిజర్వేషన్లు కల్పించవచ్చని (6:1 మెజారిటీతో) తీర్పు ఇచ్చిన ఏడుగురు న్యాయమూర్తుల ధర్మాసనంలో ఆయన కూడా ఒకరు.

ముందస్తు నోటీసు లేకుండా ఏ ఆస్తినీ కూల్చకూడదని జస్టిస్ గవాయ్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం ఒక ముఖ్యమైన తీర్పులో తీర్పు ఇచ్చింది. ఏదైనా చర్య తీసుకునే ముందు బాధిత వ్యక్తులకు షోకాజ్ నోటీసుకు ప్రతిస్పందించడానికి కనీసం 15 రోజుల సమయం ఇవ్వాలి.

జస్టిస్ గవాయ్ ప్రస్తుతం అడవులు, వన్యప్రాణులు మరియు చెట్ల సంరక్షణకు సంబంధించిన విషయాలను నిర్వహించే బెంచ్‌కు నాయకత్వం వహిస్తున్నారు.

కెరీర్ మైలురాళ్ళు

ఆయన మార్చి 16, 1985న న్యాయవాద వృత్తిని ప్రారంభించి, నాగ్‌పూర్ మరియు అమరావతి మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు మరియు అమరావతి విశ్వవిద్యాలయానికి స్టాండింగ్ కౌన్సెల్‌గా పనిచేశారు.

ఆయన ఆగస్టు 1992 నుండి జూలై 1993 వరకు బాంబే హైకోర్టు నాగ్‌పూర్ బెంచ్‌లో అసిస్టెంట్ గవర్నమెంట్ ప్లీడర్ మరియు అదనపు పబ్లిక్ ప్రాసిక్యూటర్‌గా నియమితులయ్యారు. తరువాత, జనవరి 2000లో, అదే బెంచ్‌లో ప్రభుత్వ ప్లీడర్ మరియు పబ్లిక్ ప్రాసిక్యూటర్ అయ్యారు.

నియామక విధానం

న్యాయమూర్తులను నియమించడానికి అధికారిక మార్గదర్శకాలైన మెమోరాండం ఆఫ్ ప్రొసీజర్ (MoP) ప్రకారం, న్యాయ మంత్రి వారి వారసుడిని సిఫార్సు చేయమని భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తికి లేఖ రాస్తారు.

ఎంఓపి ప్రకారం, సుప్రీంకోర్టులోని అత్యంత సీనియర్ న్యాయమూర్తి తదుపరి ప్రధాన న్యాయమూర్తి కావడానికి తగినవారని భావిస్తారు. పదవీ విరమణ చేస్తున్న ప్రధాన న్యాయమూర్తి అభిప్రాయం "తగిన సమయంలో" తీసుకోవాలి.