'భాష మతం కాదు': సైన్ బోర్డులపై ఉర్దూ వాడకంపై సుప్రీం తీర్పు

మహారాష్ట్రలోని ఒక మున్సిపల్ కౌన్సిల్ భవనం సైన్ బోర్డుపై ఉర్దూ వాడడాన్ని సుప్రీంకోర్టు సమర్థించింది. తన కీలక తీర్పులో, ఉర్దూ భారతదేశానికి పరాయిది అనేది ఒక అపోహ అని, భాష ఒక సంస్కృతి అని, ప్రజలను విభజించడానికి దానిని ఉపయోగించరాదని కోర్టు పేర్కొంది.

పాతూర్ మున్సిపల్ కౌన్సిల్ నేమ్‌బోర్డ్‌పై మరాఠీతో పాటు ఉర్దూ వాడకాన్ని సవాలు చేస్తూ దాఖలైన పిటిషన్‌ను కొట్టివేసింది. "భాష మతం కాదు. భాష మతాన్ని కూడా సూచించదు. భాష ఒక సమాజానికి, ఒక ప్రాంతానికి, ఒక ప్రజలకు చెందినది" అని మహారాష్ట్రలోని ఒక మున్సిపల్ కౌన్సిల్ భవనం యొక్క సైన్ బోర్డుపై ఉర్దూ వాడకాన్ని సమర్థిస్తూ సుప్రీం తీర్పు ఇచ్చింది.

మహారాష్ట్రలోని అకోలా జిల్లాలోని పాటూర్ మున్సిపల్ కౌన్సిల్ భవనం సైన్ బోర్డుపై మరాఠీతో ఉర్దూ వాడకాన్ని సవాలు చేస్తూ పాటూర్ మాజీ కౌన్సిలర్ వర్షతై సంజయ్ బగాడే దాఖలు చేసిన పిటిషన్‌ను న్యాయమూర్తులు సుధాంషు ధులియా, కె వినోద్ చంద్రన్ లతో కూడిన ధర్మాసనం విచారించింది.

సుప్రీంకోర్టు ఏం చెప్పిందో ఒకసారి చూద్దాం.

కేసు ఏమిటి?

మంగళవారం (ఏప్రిల్ 15) సుప్రీంకోర్టు తన తీర్పులో ఉర్దూ మరియు మరాఠీ భాషలకు రాజ్యాంగం ప్రకారం ఒకే హోదా కల్పించబడిందని పేర్కొంది, బార్ అండ్ బెంచ్ నివేదిక ప్రకారం సైన్ బోర్డుపై మరాఠీని మాత్రమే ఉపయోగించాలని డిమాండ్ చేస్తూ దాఖలు చేసిన పిటిషన్‌ను తిరస్కరించింది. ఉర్దూ "గంగా-జముని తెహజీబ్ లేదా హిందుస్తానీ తెహజీబ్‌కి అత్యుత్తమ నమూనా" అని కోర్టు పేర్కొంది.

మహారాష్ట్ర స్థానిక అధికారుల (అధికారిక భాషలు) చట్టం, 2022 ప్రకారం ఉర్దూ వాడకాన్ని అనుమతించలేదని పేర్కొంటూ బగాడే సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించారు. మరాఠీతో పాటు ఉర్దూ వాడకాన్ని నిషేధించే చట్టపరమైన నిబంధన ఏదీ లేదని పేర్కొంటూ కోర్టు దానిని తోసిపుచ్చింది.

2020లో, పాతూర్ మున్సిపల్ కౌన్సిల్ బగాడే అభ్యర్థనను తోసిపుచ్చింది, ఉర్దూ 1956 నుండి ఉపయోగించబడుతుందని మరియు స్థానికులు సాధారణంగా అర్థం చేసుకుంటారని పేర్కొంది.

ఆమె బాంబే హైకోర్టును ఆశ్రయించింది 2021లో. అక్కడ కూడా ఆమె విజ్ఞప్తిని తిరస్కరించింది కోర్టు. మహారాష్ట్ర స్థానిక అధికారుల (అధికారిక భాషలు) చట్టం, 2022 లేదా ఏదైనా ఇతర చట్టం ద్వారా ఉర్దూ భాష వాడకం నిషేధించబడలేదని కోర్టు పేర్కొంది. ఆ తర్వాత ఆ మాజీ కౌన్సిలర్ సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించింది.

ఉర్దూ భారతదేశానికి 'పరాయి' కాదు.

బాంబే హైకోర్టు తీర్పులో జోక్యం చేసుకోవడానికి అత్యున్నత న్యాయస్థానం నిరాకరించింది. ఉర్దూ వాడకాన్ని సమర్థించింది. భాష ఒక సంస్కృతి అని, దానిని ప్రజలను విభజించడానికి ఉపయోగించరాదని ధర్మాసనం అభిప్రాయపడింది.

"మన దురభిప్రాయాలను, బహుశా ఒక భాష పట్ల మనకున్న పక్షపాతాలను విడనాడాలి. ఇది మన దేశం యొక్క గొప్పతనం. ఉర్దూతో పాటు ప్రతి భాషతో స్నేహం చేద్దాం" అని సుప్రీం పేర్కొంది. "ఉర్దూ భారతదేశానికి పరాయిది కాదు.. ఇది ఈ భూమిలో జన్మించిన భాష" అని కోర్టు తన తీర్పులో పేర్కొంది.

"మనం భాషలను గౌరవించాలి. భారతదేశంలో వందకు పైగా ప్రధాన భాషలు ఉన్నాయి. తరువాత 'మాతృ భాషలు' అని పిలువబడే ఇతర భాషలు కూడా ఉన్నాయి, అవి వందల సంఖ్యలో ఉన్నాయి. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, భారతదేశంలో 22 షెడ్యూల్డ్ భాషలు మరియు మొత్తం 234 మాతృ భాషలు సహా మొత్తం 122 ప్రధాన భాషలు ఉన్నాయి. భారతదేశంలో అత్యధికంగా మాట్లాడే షెడ్యూల్డ్ భాషలలో ఉర్దూ ఆరవది. వాస్తవానికి, మన ఈశాన్య రాష్ట్రాలలో తప్ప, అన్ని రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో జనాభాలో కనీసం ఒక భాగం దీనిని మాట్లాడుతుంది, ”అని సుప్రీం పేర్కొంది.

ఉర్దూ భారతీయ మూలానికి చెందినది అయినప్పటికీ, వలస శక్తులు ఆ భాషను ముస్లింలతోనూ, హిందీని హిందువులతోనూ ముడిపెట్టడం పట్ల కోర్టు విచారం వ్యక్తం చేసింది. "రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 343 ప్రకారం, హిందీ అధికారిక భాష, అయితే అధికారిక ప్రయోజనాల కోసం 15 సంవత్సరాల పాటు ఇంగ్లీషు వాడకాన్ని అనుమతించారు" అని సుప్రీంకోర్టు పేర్కొంది.

"మునిసిపల్ కౌన్సిల్ పరిధిలో నివసించే వ్యక్తులు అధికారిక భాష అయిన మరాఠీతో పాటు ఉర్దూను ఉపయోగిస్తే ఎటువంటి అభ్యంతరం ఉండకూడదు. భాష అనేది ఆలోచనల మార్పిడికి ఒక మాధ్యమం, ఇది విభిన్న అభిప్రాయాలు మరియు నమ్మకాలను కలిగి ఉన్న వ్యక్తులను దగ్గర చేస్తుంది. అంతే కాని అది వారి విభజనకు కారణం కాకూడదు" అని పేర్కొంది.